Morele Stress

Image

Werken in de zorg, da’s werken met je hoofd, handen, hart… en buik?

9 mei 2016 by Morele Stress

De website www.ikgaervoor.be, de campagnewebsite van de Vlaamse Overheid en de Vlaamse Zorgambassadeur pakt uit met de slogan: ‘een zorgjob, da’s werken met je hoofd, handen en hart’. Vanuit onze ervaring uit het ESF-project ‘Morele stress’ (www.morelestress.be ) willen wij een pleidooi houden om nóg een ander lichaamsdeel zijn rechtmatige plaats in de zorg te geven: de buik.

Michael Gershon van het Presbyterian Hospital/Columbia University Medical Center, expert in neurogastroenterologie, beschrijft het gastrointestinaal systeem in zijn boek ‘The second brain’ als een ‘tweede brein’, dat complementair aan en onafhankelijk van de hersenen informatie verwerkt. We hoeven maar naar de taal te kijken om in te zien dat we dit eigenlijk al lang wisten. Denk maar aan ‘gut feeling’ in het Engels en ‘buikgevoel’ (intuïtie) in het Nederlands. Hoe vaak zeggen we ook niet dat ‘er iets op onze maag ligt?’. Het is heel belangrijk om je als zorgverlener van dit ‘buikgevoel’ bewust te zijn, omdat het je innerlijke alarmbel is. Het ervaren van morele stress is de fysieke en psychologische trigger die meldt dat er op ethisch vlak iets op het spel staat. Vraag jezelf dan ook regelmatig af: “Wat voel ik nu en waar heeft dat mee te maken? Waarom maakt dit mij kwaad?”.

Afwisselende aandacht voor de verschillende gebieden (hoofd, handen, buik) brengt je in evenwicht . Korthagen en Lagerwerf (2011) gebruiken het model van ‘de lift’, die soepel langs het hoofd (denken), het hart (voelen) en de buik (willen) glijdt:

  • Denken: begrijpen, plannen, kennis en kunde, reflecteren
  • Voelen: ervaren wat iets met je doet, hoe je je ergens bij voelt, wat raakt je?
  • Willen: wat vertelt je buikgevoel, voelt dit goed, klopt dit, wil je dit? Waar sta je voor? Wat vind je belangrijk?

Een mooie balans tussen de drie gebieden zorgt uiteindelijk ook voor een efficiënte inzet van een vierde -heel belangrijk- lichaamsdeel in de zorg: je handen (doen, handelen).

Tags: